Parkinson hastalığının tedavisi

Parkinson hastalığı beyindeki hücrelerin hasar görüp dopamin üretememesi sonucunda gelişir. Hastalığın en dikkat çekici belirtileri arasında titreme, denge kaybı, hareket yavaşlığı, kaslarda sertlik ve duruş bozukluğu bulunur. Günümüzde Parkinson hastalığını durduran , tamamen ortadan kaldıran tedavi seçeği yoktur. Uygulanan mevcut tedaviler semptomları kontrol altına alarak hastanın hayat konforunu arttırmaya yöneliktir. Hastalığın tedavisinde asıl amaç eksik olan dopamin miktarını yada etkinliğini arttırarak semptomları kontrol altına almaktır. Tedavi planında ilk sırada ilaçlar bulunur. Eğer hasta ilaç tedavisinden yeterince fayda görmüyorsa ameliyat önerilebilir. En sık uygulanan ameliyat beyin pili tedavisidir. Bu yazıda Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan tüm yöntemleri ve bunların etkilerini olabildiğince detaylı şekilde anlatmaya çalışacağım.

Parkinson tedavi seçenekleri nelerdir?  

Semptomların özellikleri, hastanın yaşı, daha önce kullanmış olduğu tedaviler uygulanacak yöntem seçimini belirlemektedir. Tedaviler hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Bu neden hekim uygulanacak tedavi planını hastanın durumuna göre planlar. İlk aşamada ilaç tedavileri uygulanır. Bunu tamamlayan egzersiz, beslenme planlaması gibi destek tedavileri ve yaşam tazı değişiklikleri uygulanabilir. Hastanın durumuna göre, gerek görülürse beyin pili ameliyatı önerilebilir.

ALS hastalığı nedir, nasıl gelişir? Tipleri ve nedenleri nelerdir?

Parkinson ilaç tedavileri:

Temel tedavi seçeneğidir. Asıl amaç eksik olan dopaminin beyinde artmasını sağlamaktır. Bu alanda kullanılan pek çok ilaç tedavisi bulunmaktadır. Uzun süreli bir tedavi sürecidir. İlaç seçimi hastanın özelliklerine göre belirlenir. Aşağıda Parkinson tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlar bulunmaktadır:

  • Levodopa: Parkinsonda kullanılan en etkili ilaçtır. Uzun süre kullanımı çeşitli yan etkilere neden olabilmektedir. Etkinliği arttırabilmek, yan etkilerini azaltabilmek için karbidopa, benserazid, entekapon gibi ilaçlarla kombine olarak kullanılabilir.
  • Dopamin agonistleri:  Levodopadan farklı olarak dopamin miktarını arttırmaz, beyinde dopamin benzeri etkiler göstererek tedaviye katkı sağlamaktadır. Etkinlik levodopaya göre daha az olmasına karşın yan etkiler levodopaya göre daha ılımlıdır. Pramipeksol, piribedil , ropinirol, kabergolin en sık kullanılan dopamin agonistleridir.
  • Enzim inhibitörleri: Dopaminin yıkılmasını engelleyerek etkinliğini arttıran ilaçlardır. Razajilin, selejilin, talkapon, entekapon bu tür ilaçlardır.
  • Parkinson destek tedavileri: Fizyoterapiler, egzersiz, diyet                                
  • Cerrahi tedaviler: Beyin pili olarak da adlandırılan derin beyin simülasyon yöntemi Parkinson’da en sık kullanılan cerrahi yöntemdir.  Diğer seçenekler ise pallidotomi ve talamotomi ile derin beyin çekirdeklerine yönelik girişimlerdir.

Parkinson Beyin Pili Tedavisi nedir?  

Parkinson hastalığında etkin rol oynayan beynin derin bölgelerinde bulunan çekirdeklere yerleştirilen elektrotlar ile hastalık semptomlarını kontrol altına almayı amaçlayan  cerrahi yöntemdir.

Beyin pili tedavisi nasıl yapılır?

Kafa tasının üst bölümüne iki küçük delik açılır. Subtalamik çekirdek yada globus pallidus olarak isimlendirilen beyin bölgelerine bu deliklerden elektrodlar yerleştirilir. Bu elektrodlara elektrik gönderebilmek için köprücük kemiğinin altına göğüs bölgesine pil konur. Elektrodlar ile pilin bağlantısını sağlamak için deri altından ince kablolar yerleştirilerek sistem tamamlanır. Ameliyatın bir bölümü lokal anestezi, bir bölümü genel anestezi altında yapılır. İşlem sırasında hasta herhangi bir ağrı duymaz.

Beyin pili tedavisi riskli midir?

Diğer beyin ameliyatlarına nazaran çok daha kolay bir ameliyattır ve en az riskli beyin ameliyatları arasındadır. İnfeksiyon, inme, beyin kanaması ameliyat sırası veya erken dönemde görülebilecek risklerdir. Bazı durumlarda elektrodların uyarımı ile yan etkiler ortaya çıkabilmektedir.

Baş ağrısı neden olur? Türleri, teşhisi ve ağrı testleri

Parkinson beyin pili kimlere takılır?

En az beş yıldır parkinson hastalığı olan, levodopaya iyi yanıt vermiş olan, ilaç dozlarına bağlı diskinezi olarak adlandırılan istemsiz hareketleri sık ortaya çıkan, ilaç dozlarını uygun seviyelerde kullanılmasına rağmen gün içerisinde off dönem olarak adlandırılan ilaç etkisinin azaldığı dönemlerin sık gözlendiği hastalar aday olarak değerlendirilir.

Parkinson beyin pili tedavisinin avantaj ve riskleri

Beyin pili ile titreme, hareketlerde yavaşlama, katılık şikayetlerinde düzelmeler izlenir. İlaç dozları azaltılabilir. İlaç kullanıma bağlı ortaya çıkan istemsiz hareketler azaltılabilir. Bu sayede hastanın toplum içinde daha rahat hareket etmesi, günlük yaşamında daha konforlu hayat sürmesi sağlanır.

Beyin pili ameliyatı sonrasında nelere dikkat etmeli?

  • Beyin piline sahip hastalar durumu bildiren kartlarını yanlarında taşımalılar. 
  • Havaalanı, alışveriş merkezleri gibi x-ray veya dedektörlerle inceleme yapılan alanlarda yetkili kişilere bilgi verilmelidir. 
  • Yeni nesil beyin pilleri MR ile uyumlu olsa da bazı görüntüleme yöntemleri, MR tetkiki öncesi ilgili sağlık personeline ve doktora bilgi verilmelidir. 
  • Yüksek gerilim hatları, radyo televizyon vericilerinin bulunduğu yüksek voltajlı alanlardan kaçınılmalıdır.
  • Yakın temaslı sportif faaliyetlerden kaçınılmalıdır.
  • Beyin pili şarjı sık kontrol edilmelidir.

ALS hastalığı nasıl anlaşılır? Hastalığın evreleri ve belirtileri

Beyin pilinin zararı var mı?

Elektrotların aktif edilmesine bağlı olarak zaman zaman yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Görme bozuklukları, konuşma bozuklukları, psikiyatrik semptomlar en sık görülen yan etkilerdendir. Uygun hastalara yapılan ameliyat ve uygun elektrot ayarlaması ile yan etkiler daha az görülmektedir.

Sık sorulan sorular    

Parkinson hastalığının tedavisi var mı?  

Parkinson hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler semptomları kontrol altına almaya yöneliktir.

Parkinson beyin pili ameliyatı kaç saat sürer? 

Parkinson beyin pili ameliyatı süresi hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. Ortalama 2-4 saat arasında tamamlanmaktadır.

Parkinsonda beyin pili ne işe yarar? 

Titreme , hareketlerde yavaşlama, katılık gibi yakınmaları ilaç tedavisine rağmen kontrol edilemeyen, ilaç kullanıma bağlı yan etkileri günlük aktivitelerini aşırı derece bozan hastaların semptomlarını azaltabilir. Bu şekilde hastanın günlük yaşam aktivitelerini daha konforlu bir şekilde sürdürmesini sağlar.

Parkinson beyin pilinin ömrü ne kadar? 

Pil ayarlarına göre pil ömrü değişebilmektedir. Ortalama 3-6 yıl ömürleri vardır. Ömrü biten pilin değişimi yaklaşık 30 dk süren cerrahi bir işlemle sağlanabilmektedir. Şarj edilebilen pillerin ömrü 15 yıla çıkabilmektedir.

Beyin pili ameliyat fiyatı ne kadar? 

Parkinson tedavisinde kullanılan beyin pili ameliyatları 30 bin dolar civarında. Ülkemizde SGK, anlaşmalı olduğu yetkilendirilmiş hastanelerde yapılan ameliyat ücretlerini karşılamaktadır.

Baş ağrısına ne iyi gelir? Tedavi yöntemleri ve öneriler

Kaynaklar ve referanslar:

Parkinson’s Disease- link:>>>>
Parkinson's disease Treatment- link:>>>>
Parkinson's disease- link:>>>>
Treatments and therapies for Parkinson's- link:>>>>
Parkinson Treatment- link:>>>>