Baş ağrısına yaklaşım

Baş ağrısının tedavi ya da önleme yöntemi, çoğu zaman türüne göre belirlenir. Örneğin aspirin ya da ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler her baş ağrısı türü için iyi bir seçenek olmayabilir. Bazen baş ağrısı bir hastalık veya durumun belirtisiyken; bazen net bir sebep olmayabilir. Öncelikle düzenli uyku, dengeli beslenme, bol su içme ya da sigarayı bırakma gibi önleyici tedbirler ağrı yönetiminde son derece önemlidir. Bunun dışında biofeedback, sinir stimülasyonu, akupunktur gibi alternatif yöntemler özellikle kronik baş ağrısı tedavisinde etkili olabilir. Tüm bu yöntemlerin işe yaramaması durumunda uzman bir doktor kontrolünde ağrınızın türüne göre ilaç tedavisine başlanabilir. Bu yazımızda baş ağrısı için önerilen tüm tedavi yöntemlerini bulabilirsiniz.

Baş ağrısına ne iyi gelir?

Öncelikle baş ağrısını başlamadan önce bazı tedbirlerle önlemek mümkün. Ancak tabii ki bu tedbirler ağrının tipine göre değişebilir. Örneğin bazı ağrılar ilaçla önlenebilirken, bazı ağrılar aynı ilaçla tetiklenebilir. Bu nedenle uzman bir doktor yardımıyla ağrınızı tanımanız son derece önemli.

Baş ağrısı neden olur? Türleri, teşhisi ve ağrı testleri

Şu yaşam tarzı değişiklikleri baş ağrısını önleyebilir:

  • Baş ağrınızı tetikleyebilecek şeylerden kaçının.
  • Düzenli ve yeterince uyuyun.
  • Yeterince ve dengeli beslenin.
  • Fazla kiloluysanız yönetmek için bir diyetisyenden yardım alın.
  • Gün boyunca bol su için ve sıvı alın.
  • Kafein veya alkol kullanımınızı sınırlayın.
  • Sigara kullanıyorsanız bırakın.
  • Hareketsiz kalmayın, düzenli egzersiz yapın.
  • Stresli bir hayatınız varsa başa çıkmanın yöntemlerini arayın. Gevşeme teknikleri stresi yönetmenize yardımcı olabilir.

Baş ağrısı için alternatif tedavi yöntemleri

  • Psikoterapi: Uzman bir psikolog baş ağrılarınızın zihinsel etkilerini anlamanıza ve başa çıkma yolları bulmanıza yardımcı olabilir.
  • Biyolojik geri bildirim (Biofeedback): Bu yöntem kan basıncı, kalp hızı ve kas gerginliği gibi vücut fonksiyonlarını anlamanızı, vücudunuzda gerginlik oluştuğunda bunu fark etmenizi ve onu yatıştırmanın yollarını öğretir.
  • Sinir stimülasyonu: Belirli sinirlere elektriksel uyarıların gönderildiği bu yöntem, migren veya küme baş ağrısı tedavisine yardımcı olabilir.
  • Akupunktur: Bu tedavide, belirtilere göre, vücutta sinir yakınındaki farklı basınç noktalarına kıl inceliğinde iğneler yerleştirilir. Migren veya gerilim tipi baş ağrısı tedavisinde işe yarayabilir.
  • Masaj: Masaj kaslardaki gerilimi azaltarak gevşemeye yardımcı olur.

Tansiyona bağlı baş ağrısı nasıl geçer?

Hipertansiyona bağlı baş ağrısı tehlikeli bir durumun göstergesidir ve derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Tedavide genellikle doktor kontrolünde intravenöz (damar yoluyla) ilaçlar kullanılır (nikardipin, labetalol, nitrogliserin, sodyum nitroprussid). Evde tansiyon düşürücü ilaçlarınız olsa bile hipertansiyona bağlı baş ağrısını kendiniz tedavi etmeye çalışmayın. Eğer kan basıncınız çok hızlı düşerse beyne giden kan akışı etkilenebilir. Tansiyonunuz mutlaka güvenli bir ortamda doktor kontrolünde düşürülmelidir.

Tansiyon neden yükselir, nasıl düşürülür? İyi gelen yiyecekler

Baş ağrısı ve mide bulantısı

Özellikle migren gibi şiddetli baş ağrılarında, ağrıya bazen mide bulantısı da eşlik eder. Ayrıca grip, nezle, dehidrasyon, yiyecek alerjisi, aşırı kafein, nikotin ve alkol tüketimi veya gebelik gibi durumlarda da baş ağrısı ve mide bulantısı birlikte görülebilir. Migrende çoğu zaman ağrı kesici ya da bulantı önleyici bir ilaç almak, sessiz ve karanlık bir odada yatmak, temiz hava almak ya da boynun arkasına soğuk kompres yapmak ağrı ve bulantıyı biraz hafifletebilir. Eğer migren gibi bir öykünüz yoksa ya da başınıza aldığınız bir darbe sonrası baş ağrısı ve bulantı yaşıyorsanız mutlaka bir doktora danışın ya da size en yakın hastaneye başvurun.

Baş ağrısı için ilaç

Farklı baş ağrıları için farklı ilaç tedavileri gerekebilir. Bu nedenle baş ağrınız için herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.

Ağrının türüne göre önerilen ilaç tedavileri:

  • Gerilim baş ağrısı: Reçetesiz ağrı kesiciler (aspirin, ibuprofen, naproksen, asetaminofen ve kafein), işe yaramaması durumunda reçeteli ilaçlar (indometasin, meloksikam, ketorolak vb.)
  • Küme baş ağrıları: Genelde önerilen tedaviler oksijen terapisi, sumatriptanveya lidokaindir. Ayrıca önlemek için kortikosteroid, melatonin, topiramat ve kalsiyum kanal blokerleri kullanılabilir.
  • Migren: Eğer reçetesiz ağrı kesiciler işe yaramazsa triptanlar (sumatriptan , rizatriptan vb.) kullanılabilir. Ayrıca önleyici amaçla propranolol, metoprolol, topiramat ve amitriptilin kullanılabilir.
  • Hemikrania kontinua: Nonsteroid antiinflamatuar bir ilaç olan indometasin çoğunlukla işe yarar.
  • Saplanıcı baş ağrısı: Önleyici amaçla indometasin, gabapentin, melatonin veya siklooksijenaz-2 (COX-2) inhibitörleri kullanılabilir.
  • Gök gürültüsü baş ağrısı: Genellikle indometasin önerilir. İşe yaramazsa kalsiyum kanal blokerleri, beta blokerler, lityum, topiramat veya triptanlar da kullanılabilir.
  • Sinüs baş ağrısı: Sinüse baskı yapan mukusu inceltmeye yardımcı olabilecek nazal steroid spreyler, reçetesiz dekonjestanlar, antihistaminikler kullanılabilir. Ayrıca enfeksiyon tedavisi için antibiyotik reçete edilebilir.
  • Hormon baş ağrısı: Reçetesiz ağrı kesiciler veya frovatriptan işe yarayabilir.
  • Efor baş ağrısı: Genellikle reçetesiz ağrı kesiciler (aspirin, ibuprofen vb.) kullanılır.
  • Ribaund baş ağrısı: Aşırı ağrı kesici ilaç kullanımından kaynaklandığı için öncelikle ilacı bırakmak gerekir.
  • Travma sonrası baş ağrısı: Genellikle triptanlar, sumatriptan, amitriptilin ve beta blokerler kullanılır.
  • Omurilik (spinal) baş ağrısı: Tedavide genellikle ağrı kesiciler ve bol sıvı alımı önerilir. Bazı durumlarda vücuttan az miktarda kan alınıp epidural boşluğa geri enjekte edilen bir yöntem olan epidural kan yaması tedavisi de tercih edilebilir.

Majezik nedir? Ne için kullanılır? Dozu ve yan etkileri

Baş ağrısına iyi gelen içecekler

  • Nane çayı: Çayla birlikte soluyacağınız nane kokusu, özellikle küme tipi baş ağrılarını hafifletebilir.
  • Zencefil çayı: Tam olarak ağrı üzerindeki etkisi bilinmese de baş ağrısı kaynaklı bulantı ve kusmayı azaltabilir.
  • Yeşil bitkilerle yapılan smoothieler: Yeşil bitkilerde bolca bulunan folik asit, özellikle migren ataklarını azaltabilir.
  • Su veya meyveli su: Dehidrasyonu önlemek için gün boyu bolca su içmek önemlidir. Eğer çok su içemiyorsanız suyun içine limon sıkabilir ya da başka taze meyveler ekleyebilirsiniz.
  • Üzüm, portakal veya greyfurt suyu: Bu meyveler içerdikleri magnezyum ile migren ataklarını önleyebilirler. Ancak bazı kişilerde turunçgiller migreni tetikleyebilir. Eğer böyle bir sorun yaşıyorsanız portakal ve greyfurttan uzak durun.
  • Az yağlı süt: İçerdiği B2 vitamini migren ataklarının sıklığını azaltabilir.

Baş ağrısı ne zaman tehlikelidir?

  • Eğer baş ağrınız 2 günden fazla sürdüyse,
  • 3 aylık bir süre boyunca ayda 15 günden fazla baş ağrısı çekiyorsanız,
  • Reçetesiz ağrı kesici kullandığınızda baş ağrılarınız kötüleşiyorsa veya düzelmiyorsa,
  • Neredeyse her gün ağrı kesici kullanıyorsanız,
  • Ağrınız gündelik aktivitelerinizi engellemeye başladıysa mutlaka bir doktora danışın.

Uz. Dr. Serdar Taşdemir

Nöroloji


Ayrıca eğer baş ağrınızla birlikte aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız acil müdahale gereken bir sorun yaşıyor olabilirsiniz. Hemen size en yakın acil servise başvurun:

  • Yüksek ateş, boyun tutulması, mide bulantısı veya kusma,
  • Kafa karışıklığı veya koordinasyon, yürüme veya konuşma ile ilgili sorunlar,
  • Kafa travması sonrası yaşanan bir baş ağrısı
  • Bayılma
  • Vücudun bir tarafında uyuşma, güçsüzlük veya felç
  • Görme sorunları