Aspirin nedir?
Aspirin, ateş ve ağrı tedavisinde çok yaygın kullanılan bir ilaçtır. Etkin maddesi asetilsalisilik asit, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) grubundandır. Ağrı kesici, ateş düşürücü, iltihap önleyici ve kan sulandırıcı özellikleri vardır. Aspirinin ham maddesi olan salisilik asit, antiseptik özelliğe sahiptir ve bazı gıdalara koruyucu madde olarak katılır. Aspirin, ilk kez 1897 yılında Alman kimyager F. Hoffman, tarafından sentezlemiştir. Aspirinin hastalıkları önlemedeki etkisi Amerikalı pratisyen Dr. Craven tarafından 1950’de saptanmıştır. Karaciğer ve böbrek sorunu olanların ve kanama riski yüksek kişilerin aspirin kullanmaması gerekir. Eczanelerde 500 mg’lık ve 100 mg’lık tablet formlarında satılmaktadır. Doktora danışmadan kullanmayınız.
Etken Maddesi: | Asetilsalisilik asit |
Grubu: | NSAID (nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar) |
Kullanım alanı: | Ağrı kesici, ateş düşürücü, iltihap giderici |
Formları: | Tablet, suda çözülen tablet |
Muadili (eşdeğeri): | Alka-Seltzer, Asinpirine, Ataspin, Coraspin, Dispril, Opon … |
Yan etkileri: | Cilt reaksiyonu, bulantı, kusma, karın ağrısı, kanama |
Reçete türü: | Normal / Prospektüsünü gör:>>>> |
Aspirin ne için kullanılır?
Aspirin, hafif ve orta şiddetteki ateş ve ağrının tedavisinde kullanılır. Etkin maddesi asetilsalisilik asit, ağrı kesici, ateş düşürücü, yangı (iltihap) giderici etkilere sahiptir. Kan sulandırıcı ve pıhtı önleyici özelliği olduğu için bazı risk grubundaki kişilerde felç ve kalp krizinin önlenmesinde kullanılabilir. Anti-enflamatuar özelliğe nedeniyle romatoid artrit gibi eklem iltihabı gibi sorunların tedavisinde de reçete edilebilir.
Aspirin nasıl kullanılır?
- Aspirin’i mutlaka doktorunuzun önerdiği şekilde ve dozda kullanın.
- Eğer bir dozu almayı unutursanız hatırlayınca alın. Unuttuğunuz dozları telafi etmek için çift doz almayın.
- Tabletleri yemeklerden sonra bir bardak su ile için. Çiğnemeyin.
- Eğer ilacın etkisinin çok güçlü veya zayıf olduğunu hissediyorsanız doktorunuz veya eczacınız ile konuşun.
Aspirin kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Eğer aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz Aspirin’i dikkatli kullanmalısınız. Doktorunuza mutlaka bilgi verin:
- İlaçlara ya da alerjen maddelere karşı aşırı duyarlılık ya da astım, saman nezlesi, nazal polip, solunum yolu hastalıkları gibi şikayetler
- Kan sulandırıcı ilaç kullanıyor olmak,
- Böbrek fonksiyonlarında ya da kalp damar sisteminde bozukluk
- Karaciğer fonksiyon bozukluğu
- Ülser (yara) ya da kanama gibi sindirim sistemi hastalıkları öyküsü
- Gut hastalığı veya bu hastalığa yatkınlık,
- Şiddetli glukoz -6- fosfat dehidrogenaz (kan şekeri metabolizmasında hayati önem taşıyan enzim) eksikliği
- Herhangi bir ameliyat öncesi ve sonrası (kanama riskini arttırabilir)
Aspirin kullanırken aşağıdaki uyarıları dikkate alın:
- Çocuklarda ve ergenlerde görülen, beyin ve karaciğeri etkileyen ölümcül bir hastalık olan Reye Sendromu’ndan korunmak için suçiçeği ve grip başta olmak üzere viral enfeksiyonlarda Aspirin’i doktorunuza danışmadan kullanmayın.
- Aspirin ile birlikte başka ağrı kesici ya da kan sulandırıcı ilaç kullanmayın
- Uzun süreli, alışkanlık haline gelen ağrı kesici ilaç kullanımı ciddi böbrek hasarına neden olabilir.
Aspirin kullanım dozu
- Doktorunuz farklı bir kullanım önermediyse, Aspirin genellikle 4-8 saatte bir 1-2 tablet olarak kullanılır. Günlük maksimum doz 4 g’dır.
- Kawasaki hastalığı gibi spesifik durumlar dışında 16 yaşından küçük çocuklarda doktor tavsiyesi olmadan kullanımı önerilmez.
- Aspirin’i doktorunuzun onayı olmadan 4 günden fazla veya önerilen dozun üstünde kullanmayın.
Aspirin doz aşımı
Yüksek dozda Aspirin özellikle yaşlı hastalarda ve bebeklerde zehirlenmeye neden olabilir. Uzun süreli önerilen dozun üstünde Aspirin kullanımı sersemlik hissi, zihin bulanıklığı, baş dönmesi, baş ağrısı, kulak çınlaması, işitme kaybı, terleme, bulantı, kusma gibi belirtilere neden olabilir. Bu belirtiler tehlikeli değildir, doz azaltıldığında ortadan kalkarlar. Ancak çok yüksek doz Aspirin hayati tehlike oluşturabilir. Kullanmanız gerekenden fazla Aspirin aldığınızı düşünüyorsanız hemen doktorunuzu arayın.
Aspirin hangi ilaçlarla kullanılmaz?
Aspirin bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Eğer aşağıdaki ilaçlardan birini ya da herhangi bir ilaç kullanıyorsanız doktorunuza bilgi verin:
- Metotreksat (kanser ve romatizma tedavisinde kullanılan bir ilaç) (Haftada 15 mg veya daha yüksek dozda kullanıyorsanız Aspirin kullanmayın)
- Kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar (tiklopidin, klopidogrel vb.),
- Diğer ağrı kesiciler ve iltihap gidericiler
- Kan sulandırıcı (antikoagülan), pıhtı eritici (trombolitik), kandaki trombosit sayısını azaltıcı (antiplatelet-tiklodipin, klopidogrel gibi) ilaçlar,
- Antidepresanlar
- Ürik asit atılımını artıran gut ilaçları (probenesid, sulfinpirazon, benzbromaron vb.)
- Digoksin (kalp ilacı),
- Sülfonilüre grubu antidiyabetik ilaçlar ve insülin,
- İdrar söktürücü ilaçlar,
- Kortizon türü ilaçlar
- Hipertansiyon ilaçları
- Valproik asit (epilepsi ilacı)
- Bazı lösemi ve lenfoma ilaçları (İbritumomab, omasetaksin, tositumomab, dasatinib, hiyaluronidaz vb.)
- Glukosamin
- Multivitaminler, E vitamini, Omega-3 yağlı asitleri
- Potasyum fosfat
- Amonyum klorür
- Tipranavir (viral enfeksiyon ilacı)
- Treprostinil (pulmoner hipertansiyon-akciğer atardamarında basınç artışı tedavisinde kullanılır),
- Tiludronat (kemik erimesi ilacı)
- Karbonik anhidraz enzimleri
Aspirin alkolle alınır mı?
Aspirin ve alkolün birlikte kullanımı mide kanaması riskinde artışa sebep olur. Aspirin kullanırken alkol tüketmeyin.
Aspirin eşdeğer (muadili) ilaçlar
Eczanelerde bulabileceğiniz Aspirin ile aynı etkin maddeyi içeren muadil ilaçlar; Alka-Seltzer, Asinpirine, Ataspin, Coraspin, Dispril, Ecopirin ve Opon’dur.
Aspirin formları ve türleri
Aspirin 100 mg ve 500 mg’lık tablet formlarında bulunur.
Aspirin kimler kullanamaz?
Eğer aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz Aspirin kullanmayın:
- İlacın etkin maddesi asetilsalisilik asit veya ilacın içerdiği yardımcı maddelerden herhangi birine karşı alerji,
- NSAİ İlaçlar ile tetiklenen astım öyküsü,
- Aktif mide veya bağırsak ülseri,
- Kanama eğilimi,
- Şiddetli böbrek, karaciğer veya kalp yetmezliği
- Hamileliğin son 3 ayında olmak.
Hamilelikte ve emzirirken Aspirin kullanımı
Aspirin’i hamileliğinizin son 3 ayında kullanmayın, ilk 6 ayında ise mutlaka doktorunuza danışarak kullanın. İlacı kullanırken hamile olduğunuzu fark ederseniz derhal doktorunuza veya eczacınıza danışın. Emziren anneler Aspirin’i önerilen dozlarda kullandığında etkin maddesi asetilsalisilik asit anne sütüne geçerek bebeğe zarar verebilir. Kısa süreli kullanımlarda bebekler üzerinde bir yan etki tespit edilmemiştir. Bu nedenle emzirirken Aspirin kullanımına kesinlikle uzman doktor karar vermelidir. Ancak uzun süreli ve yüksek dozda kullanıyorsanız kesinlikle bebeğinizi emzirmeyin.
Aspirin yan etkileri ve zararları
Ciddi yan etkiler
Eğer aşağıdaki etkilerden birini yaşarsanız Aspirin’e ciddi alerjiniz var demektir. İlacı kullanmayı hemen bırakın ve size en yakın hastanenin acil servisine başvurun:
- Kaşıntı, kızarıklık, döküntü gibi cilt reaksiyonları,
- Solunum güçlüğü
- Eller, ayaklar, bileklerde şişme, yüz, dil, dudaklar, ağız ve boğazda yutmayı ve nefes almayı zorlaştıracak şekilde şişme
Yaygın görülen yan etkiler
- Mide ekşimesinden kaynaklanan göğüste yanma hissi,
- Mide bulantısı, kusma,
- Mide ve karın ağrısı
Sık sorulan sorular
Cinsellik için hangi aspirin kullanılır?
2011 yılında yapılan bir çalışmada Aspirin gibi nonsteroid antiinflamatuvar ilaçların erektil disfonksiyon (iktidarsızlık) riskinde artışa neden olduğu bulundu. Cinsellikle ilgili herhangi bir sorununuz için herhangi bir ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışın.
Aspirin ne zaman işe yarar?
Aspirin, kullandıktan sonra 20-30 dakika içerisinde etki etmeye, rahatsız edici semptomları azaltmaya başlar.
Aspirin hangi ağrılara iyi gelir?
Aspirin, baş ağrısı, diş ağrısı, adet ağrısı, kas ve eklem ağrılarında etkilidir. Mide ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi ağrıları için Aspirin kullanmayın.
Her gün aspirin içmek faydalı mı?
Sadece kalp krizi ya da felç riski taşıyan kişiler ancak doktor kontrolünde düzenli içebilir. Onun dışında her gün Aspirin içmenin bir sağlık yararı yoktur. Aksine uzun süreli kullanım mide-bağırsak kanaması da dahil olmak üzere ciddi yan etkilere neden olabilir.
Aspirin reçete / prospektüs
Aspirin ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak ve kullanma talimatını okumak için bu linke tıklayın:>>>>
Eczacı Ayşegül Özlü